بورس و اصطلاحات رایج آن

بورس و اصطلاحات رایج آن

 
با توجه به بازدهی خوب بورس تهران نسبت به بقیه بازارها، افراد زیادی تمایل پیدا کرده‌اند در این بازار حضور یابند و سرمایه‌ مازادشان را در بورس سرمایه‌گذاری کنند. همه ما عموماً به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایه‌گذاری کنیم که سود بیشتری را نصیبمان کند. در عین حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنیم مطمئن باشیم. از دیگر نکاتی که مورد نظر قرار می‌دهیم، شفافیت اطلاعات درخصوص سرمایه‌گذاری مورد نظر، سرعت و سهولت نقدشوندگی سرمایه است. بنابراین در انتخاب روش سرمایه‌گذاری، موارد زیر برای ما مهم است:
 

• کسب سود بیشتر نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری
• حصول اطمینان از قانونی بودن روش سرمایه‌گذاری
• اطلاع از بازار مورد نظر در هر زمان (وجود شفافیت در بازار)
• قابلیت نقدشوندگی سریع و راحت
• کمک به تولید ملی با سرمایه گذاری در شرکتهای ایرانی

بورس از جمله مواردی است که علاوه بر پوشش اهداف ذکر شده این امکان را فراهم می‌کند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایه‌ای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری کند، و در سود آن‌ها شریک شود.

فواید بورس برای سرمایه‌گذاران:

 
الف) ایجاد درآمد: مهم‌ترین هدف یک سرمایه‌گذار کسب درآمد است. سرمایه‌گذران در بورس به ۲ روش می‌توانند درآمد کسب کنند.

1. پرداخت سود نقدی ناشی از فعالیت شرکت‌ها((DPS؛ شرکت‌هایی که سهامشان در بورس عرضه شده است، بخشی از سود ناشی از فروش محصولات خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند. در نتیجه سرمایه‌گذارانی که سهام این شرکت‌ها را دارند، از این طریق کسب درآمد می‌کنند. این سود به‌صورت سالیانه به سهامداران پرداخت می‌شود.
2. کسب درآمد ناشی از افزایش قیمت سهام؛ قیمت سهام شرکت‌ها به دلیل فعالیت‌های مفید و اثربخش مدیرانشان، می‌تواند افزایش یابد. افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها موجب ایجاد درآمد برای سهامداران آن‌ خواهد شد.

ب) قابلیت نقدشوندگی: زمانی که فرد در بورس سرمایه‌گذاری می‌کند، اگر به پول خود نیاز پیدا کند، سریع‌تر از سرمایه‌گذاری‌های دیگر می‌تواند سهام یا سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کند. فرض کنید فردی با خرید ماشین، زمین یا مسکن سرمایه‌گذاری کرده است، تبدیل هر کدام از این سرمایه‌ها در زمانی که فرد نیاز فوری به پول خود دارد، زمان‌بر بوده و به راحتی انجام نمی‌گیرد. اما سهام خریداری شده در هر روز کاری قابلیت فروش را خواهد داشت مگر آنکه نماد سهم به دلایل معلومی(مانند برگزاری مجمع عمومی سالانه) بسته شده باشد که عموماً مدت زمان توقف و بازگشایی نماد طبق قانون مشخص است.
 
ج) اطمینان از محل سرمایه‌گذاری و شفافیت بازار: کلیه فعالیت‌های بورسی با توجه به مجوز قانونی مربوط به خود و با نظارت یک نهاد ناظرتحت عنوان “سازمان بورس و اوراق بهادار” به فعالیت می‌پردازند. شرکت‌های بورسی بر اساس قانون موظف هستند اطلاعات مجاز خود را به‌طور مرتب و دوره‌ای در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. این امر منجر به شفافیت بازار شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند.
 
د) هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت سرمایه‌گذاری‌های متمرکز وهدف‌مند
ه) استفاده از پس‌اندازهای کوچک و خرد افراد به هر میزان در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ
و) ایجاد بازار دائم و مستمر که امکان سرمایه‌گذاری بلند مدت و کوتاه مدت را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد.
ز) وجود اوراق بهادار با ریسک و بازدهی مختلف برای سرمایه‌گذاران با هر سطح ریسک پذیری
 
یکی از  پتانسیل بازارهای مالی ایجاد ثروت برای سرمایه گذاران است اما کسب ثروت از طریق سرمایه‌گذاری در سهام  کار هرکسی نیست و نیاز به کسب مهارت و تجربه بالا دارد.
خرید و فروش سهام و سرمایه‌گذاری در بورس نیازمند داشتن شناخت از خودتان است. آیا شخصی هستید که توانایی تحمل زیان و ریسک زیاد را ندارید؟ وقت آزاد شما بصورت روزانه چقدر است؟ چه انتظاری از سرمایه‌گذاری دارید؟ هدف‌تان چیست؟
 
بورس برای چه کسانی مناسب نیست؟
 
– اگر زمان کافی روزانه (حتی 1 ساعت) در اختیار ندارید، بورس برای شما مناسب نیست.
– در صورتی که شغلی ندارید و یا در هر صورت به فکر درآمد ثابت ماهانه هستید، بورس برای شما مناسب نیست.
– اگر سرمایه‌ای که در اختیار دارید وام و قرض است، بورس برای شما مناسب نیست.
– اگر تحمل زیان احتمالی و ریسک بالا را ندارید، بورس برای شما مناسب نیست.
– در صورتی که فکر می‌کنید بورس قمار است و فقط با داشتن شانس و اقبال می‌توان موفق شد، بورس برای شما مناسب نیست.
– اگر به فکر این هستید که در مدت خیلی کوتاهی ثروتمند شوید، بورس برای شما مناسب نیست.
 
در چه صورت بورس برای شما مناسب است؟
 
 – سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.
– تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.
– ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید طی سال‌های آینده سرمایه‌تان را افزایش دهید.
 
 
 
از کجا آموزش بورس را شروع کنیم
در ابتدا باید با مفاهیم اولیه و اصطلاحات پرکاربرد و رایج بازار سرمایه  آشنا شویم. مفاهیمی نظیر: سهم، نماد، صف خرید و صف فروش، عرضه اولیه و اصطلاحات و کلمات مشابه.
 
اصطلاحات رایج بورسی
 
کد معاملاتی یا کد بورسی: عبارتست از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد.مثلاً فردی که نام خانوادگی او میرزایی است ممکن است کدی به صورت میر85485 دریافت کند.برای خرید و فروش سهام، دریافت کد معاملاتی الزامی است. سازمان بورس این کار را برای سهولت در امر خرید و فروش سهام انجام می دهد. یعنی یک بار مدارک شناسایی شما را می گیرد و به جای آن به شما کدی می دهد که در معاملات همواره با آن کد شناسایی می شوید.برای دریافت این کد میتوانید به کارگزاری سرمایه گذاری ملی ایران مراجعه کنید.
 
نماد: نمایانگر مخفف نام و صنعت یک موسسه است که سهام آن در بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران منتشر شده است. علت این کار سهولت در بیان نام این موسسات می باشد. این مخفف در بین همه ی فعالان یکسان بوده و یک استاندارد واحد برای آن نظر گرفته می شود که عموما حرف اول نماد معرف صنعت و حروف بعدی مخففی از نام شرکت است.
برای مثال سیمان خاش که مربوط به گروه شرکت های سیمانی است با نماد سخاش (س حرف اول سیمان + نام شرکت) شناخته می شود. در ادامه برخی از گروههای مختلف فعال در بورس و نماد شرکتها معرفی شده اند.
گروه واسطه گری های مالی: شرکتهای سرمایه گذاری، شرکتهای چند رشته ای صنعتی و بانکها در این گروه قرار دارند. حرف اختصاری آن «و» است مانند وخارزم (شرکت سرمایه گذاری خوارزمی)، وغدیر (شرکت سرمایه گذاری غدیر)، وبصادر (بانک صادرات) و …
گروه شرکتهای سیمانی: حرف اختصاری آن «س» است. مانند سفارس (سیمان فارس و خوزستان)، ستران (سیمان تهران)، سشرق (سیمان شرق) و …
گروه فلزات: حرف اختصاری آن «ف» است. مانند فاراک (ماشین سازی اراک)، فلوله (لوله و ماشین سازی ایران)، فولاد (فولاد مبارکه اصفهان) و …
گروه شرکتهای قندی: حرف اختصاری آن «ق» است. مانند قپارس (قند پارس)، قزوین (کارخانجات قند قزوین)، قشیر (قند شیروان قوچان و بجنورد) و …
گروه صنایع شیمیایی و نفت: شرکتهای پالایشگاهی و پتروشیمی در این دسته اند. حرف اختصاری آن «ش» است. مانند شاراک (پتروشیمی اراک)، شصفها (پتروشیمی اصفهان)، شاوان (پالایش نفت لاوان) و …
گروه خودرویی: حرف اختصاری آن «خ» است. مانند خودرو (ایران خودرو)، خساپا (سایپا)، خپارس (پارس خودرو) و …
 
گروه صنایع غذایی به غیر از قند و شکر: حرف اختصاری آن «غ» است. مانند غبشهر (صنعتی بهشهر)، غشان (شیر پاستوریزه پگاه خراسان)، غپینو (پارس مینو) و…
گروه محصولات دارویی: حرف اختصاری آن «د» است. مانند دلر (داروسازی اکسیر)، دکیمی (کیمیدارو)، دجابر (داروسازی جابر ابن حیان) و …
 
لازم به ذکر است نماد برخی از شرکتهای بورسی از قاعده کلی فوق (حرف اختصاری + نام شرکت) پیروی نمی کند. مثلاً نماد «ذوب» از گروه فلزات که مربوط به شرکت ذوب آهن اصفهان است یا نماد «مداران» از گروه رایانه که مربوط به شرکت داده پردازی ایران است. نماد کلیه شرکتهای فعال در بازار بورس و فرابورس از سایت شرکت فناوری بورس تهران به آدرس www.tsetmc.com قابل مشاهده می باشد.
 
دامنه نوسان: برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمت سهم‌ها و تلاطم بازار، سازمان بورس اوراق بهادار تهران حداکثر میزان نوسان قیمت سهم را به مثبت و منفی 5 درصد محدود کرده است.این بدان معنی است که قیمت یک سهم نسبت به قیمت پایانی روز قبل حداکثر می تواند 5 درصد افزایش یا کاهش یابد. برای مثال اگر قیمت پایانی سهم در روز قبل 200 تومان باشد، پس از بازگشایی بازار در روز بعد قیمت سهم حداکثر می‌تواند به 210 تومان افزایش یا به 190 تومان کاهش پیدا کند.
دامنه نوسان در فرابورس نیز مثبت و منفی 5 درصد است. برای شرکت هایی که در بازار پایه فعال هستند  متناسب با رنگ تابلو متفاوت میباشد(تابلو قرمز 1% ، تابلو نارنجی 2% و تابلو زرد 3%)، دامنه نوسان حق تقدم های شرکتهای بورسی 10% و حق تقدم شرکتهای فرابورسی 5% میباشد. در بازه های زمانی و پس از رویدادهای خاص که بازارگردان و یا ناظر بازار صلاح بداند، این دامنه نوسان را از نمادها حذف می کنند تا بنا به مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت واقعی سهم مشخص گردد.
 
توقف نماد : هر گونه تغییر در اصول اساسی شرکت به مانند تعدیل EPS، افزایش سرمایه و تعیین اعضای هیئت مدیره و … تنها در صورتی امکان پذیر است که نماد معاملاتی شرکت بسته شود.یعنی معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم گیری در خصوص موارد فوق تعطیل خواهد شد و نماد شرکت در تابلوی بورس به وضعیت متوقف در خواهد آمد.
لازم به ذکر است، بعد از تصمیم گیری در خصوص موارد فوق و با اجازه سازمان بورس، سهام شرکت مورد نظر بازگشایی می شود.
 
        پرتفو(پرتفوی): عبارتست از سبدی از سهم شرکتهای مختلف که با هدف کاهش ریسک سرمایه گذاری تهیه می شود.
کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی خرید تنها یک سهم (اصطلاحاً تک سهم شدن) را توصیه نمی کنند و پیشنهاد خرید چند سهم متنوع را می دهند. این کار برای آن است که ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.
فرض کنید صنعتی با رشد قیمت ارز شکوفا می شود (این صنعت احتمالاً در کار صادرات است) و صنعتی دیگر با رشد قیمت ارز متضرر می شود (مواد اولیه این صنعت وارد می شوند).حال اگر در سبد ما از هر دوی این صنایع سهام خریداری شود، در حقیقت خود را نسبت به تغییرات قیمت ارز مصون کردیم و تغییرات ناشی از قیمت ارز باعث رشد یکی و کاهش دیگری می شود. به بیان دیگر با تشکیل سبد سهام، ضرر ناشی از کاهش قیمت یک یا چند سهم را با سود حاصل از افزایش قیمت سهم های دیگر پوشش می دهیم.
شاخص کل : در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به‌عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
 
حجم مبنـا: حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.بنابراین، درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد،به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.
بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس 20 میلیون سهم باشد و حجم مبنای آن 160 هزار سهم باشد ، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند 5 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل 16 هزار سهم شرکت در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.
هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چراکه در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود. شایان ذکر است حجم مبنای سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس 1 میباشد .
قیمت پایانـی سهام : در واقع میانگین قیمت‌هایی است که آن سهم درطول روز،براساس آن قیمت‌ها مورد دادوستد قرار گرفته‌است.البته سامانه معاملاتی بورس پس از محاسبه میانگین قیمت سهم در طول روز، بصورت خودکار بررسی می‌کند که آیا میزان معاملات سهم نیز به اندازه حجم مبنا بوده است یا خیر.
طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانی سهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد، اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می‌شود.
فرض‌کنید قیمت سهم الف درابتدای روز شنبه،200تومان و میانگین قیمت معاملات این سهم درطول روز شنبه نیز 206تومان باشد.بنابراین،میانگین قیمت سهم درپایان روز شنبه،در مقایسه با ابتدای روز، 6تومان،یعنی3درصد رشد داشته‌است.حال اگر تعداد سهام معامله‌شده شرکت الف درطول روز شنبه،برابر باحجم مبنا باشد،قیمت پایانی سهم در روز شنبه،همان 206تومان خواهدبود
لازم به‌ذکر است که قیمت پایانی سهم دریک روز،به عنوان قیمت پایه آن سهم درابتدای روز بعد،در سامانه معاملات بورس درنظر گرفته‌می‌شود.
 
عرضه اولیه (IPO) : به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند. جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، در امیدنامه به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد.
 
سال مالی : عبارتست از یک سال که ابتدای آن شروع فعالیت مالی و انتهای آن پایان فعالیت مالی است و ممکن است بر سال شمسی منطبق باشد.برای محاسبه سود و زیان یک شرکت یک دوره خاص تعیین می شود که در پایان آن دوره، اعضای هیئت مدیره موظف به گزارش دهی راجع به عملکرد خود در آن دوره و ارائه پیش بینی از عملکرد آتی شرکت هستند. این دوره بر اساس موافقت اکثر سهامداران تعیین می شود.
 
صورتهای مالی :گزارشهایی خلاصه و استاندارد هستند که براساس آنها می توان راجع به وضعیت مالی یک شرکت (سوددهی، زیان دهی، میزان گردش نقدینگی و …) قضاوت نمود.
سه صورت مالی اساسی و مهم عبارتند از ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد.
 

• ترازنامه «گزارشی است که در آن وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی در یک زمان مشخص ترسیم می‌شود و براساس آن می توان به سطح و ترکیب داریی‌ها و بدهی‌های شرکت دست پیدا نمود و از تفاضل این دو، حقوق صاحبان سرمایه حاصل می شود».

 

• صورت سود و زیان «گزارشی است که در آن ترکیب عناصر درآمدی و هزینه ای که در طی یک دوره مالی حاصل شده و همچنین سهم دولت از عملیات واحد تجاری (مالیات) را به نمایش می‌گذارد».

 

• صورت جریان وجوه نقد «بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است». به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجوه نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می پردازد.

 
شرکت‌های بورسی موظفند در پایان سال مالی و همچنین در پایان بازه های سه ماهه، شش ماهه و نه ماهه، صورتهای مالی خود را که مطابق استانداردهای حسابداری پذیرفته شده توسط سازمان بورس، تهیه شده اند در سایت سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران سازمان بورس اوراق بهادار (کدال) به آدرس www.codal.ir منتشر کنند.
این صورت‌های مالی پس از آن که توسط موسسات حسابرسی رسمی مورد تایید قرار گرفت با عنوان «حسابرسی شده» مجدداً در سایت کدال قرار می گیرند و برای عموم افراد قابل استفاده خواهند بود.
براساس صورت‌های مالی یک شرکت، می توان نسبت های مالی مهم را محاسبه نمود و در مورد عملکرد مالی یک شرکت تصمیم گیری کرد. تجزیه و تحلیل صورتهای مالی مبنای تحلیل بنیادی در بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
 
 
 
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis)
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال رویکردی برای پیش بینی وضعیت آتی بازارهای مالی بر اساس اخبار و اطلاعات دریافتی از اقتصاد ملی و جهانی، صنعت و صورتهای مالی شرکت‌ها است.
 
افرادی که از رویکرد بنیادی در تحلیل سهام شرکتها استفاده می کنند به دنبال آن هستند تا ارزش واقعی (ذاتی) سهم را براساس عوامل مختلف تعیین کنند.
در تحلیل بنیادی، عوامل مختلفی که بر قیمت سهام شرکتها تاثیر می گذارد مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد.
از جمله این که آیا شرایط ‌کلی برای بازار سهام مناسب است یا نه؟نرخ تورم تولیدکننده و مصرف کننده در چه وضعیتی است؟
نرخ‌های ‌بهره بانکی در حال افزایش هستند یا کاهش؟تقاضای داخلی و جهانی برای کالاهای تولیدی شرکت در چه وضعیتی است؟ قیمت جهانی نفت، اونس طلا، فلزات و… به چه صورت در حال تغییر است؟آیا چشم انداز صنعتی که شرکت در آن حوزه فعالیت می کند مثبت و رو به رشد است یا خیر؟ برای آن که بتوان تحلیل بنیادی صحیحی داشت، نیاز است فرد تحلیلگر شناخت مناسبی از بازار، اقتصاد خرد و کلان، مدیریت مالی، سیاست و صنایع مورد بررسی داشته باشد.
به طور معمول افرادی که با دیدگاه سرمایه گذاری بلندمدت و سهامداری در بازار سرمایه فعالیت دارند، بیشتر از تحلیل بنیادی استفاده می کنند.
 
تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)
تحلیل تکنیکال رویکردی برای پیش بینی وضعیت آتی بازارهای مالی مبتنی بر مطالعه وضعیت گذشته بازار است.
تغییرات قیمت اوراق یا کالای مورد معامله تصادفی نیست، بلکه از روندهای مشخصی پیروی می کند که با شناسایی آن روندها، می توان قیمت آتی را پیش بینی نمود، نوسانات آینده بازار شبیه نوسانات گذشته است.در تحلیل تکنیکال به جای این که به دنبال آن باشیم بفهمیم چرا قیمت تغییر کرد، می‌خواهیم بدانیم چگونه تغییر می‌کند.
در تحلیل تکنیکال از مجموعه ای از روش‌های ریاضی و هندسی استفاده می شود تا براساس نمودار تغییرات قیمتی اوراق یا کالای مورد معامله، قیمت آن در آینده تخمین زده شود. به دلیل آن که تحلیلگران تکنیکال با نمودار (چارت) سر و کار دارند، به آنها چارتیست نیز گفته می شود.
 
سهام شناور آزاد: سهام شناور آزاد همان نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جابجا می شود.عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می‌کند و قابلیت نقدشوندگی سهام را نشان می‌دهد .
معمولاً سهام شناور آزاد شرکت‌ها برای همیشه ثابت نمی ماند، بلکه در بازه های زمانی خاص سهامدار عمده یک شرکت با خرید یا فروش سهام، درصد سهام شناور شرکت را کاهش یا افزایش میدهد.برای سرمایه‌گذاران خیلی مهم است میزان سهام شناور آزاد یک شرکت پذیرفته شده در بورس را بدانند؛ زیرا یک شاخص مهم در تعیین نقدشوندگی سهام آن شرکت است.پایین بودن سهام شناور آزاد علامتی است از نقدشوندگی کم که هم بر خریداران و هم بر فروشندگان اثر می‌گذارد.
درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها را می توان در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (www.tsetmc.com) مشاهده کرد.
سود هر سهم (EPS): پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر آن را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.
 
سود تقسیمی هر سهم (DPS): در صورتی که شرکت سودده باشد بنا به تشخیص اکثریت سهامداران آن بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است. در اغلب موارد DPS کوچکتر از آخرین EPS شرکت می باشد. در بعضی موارد خاص نیز DPS بیشتر از EPS است که این مبلغ اضافی معمولا از محل سود انباشته سالهای قبل تامین می شود.
طبق ماده 90 اصلاحیه قانون تجارت، شرکتهای بورسی موظفند حداقل 10 درصد سود خالص (EPS) را بین سهامداران تقسیم کنند. همچنین براساس قانون تجارت در صورت تصویب در مجمع عمومی عادی سالانه، سود تقسیمی مصوب باید حداکثر ظرف 8 ماه از تاریخ تصویب به سهامداران پرداخت شود. البته سود تقسیمی تنها به سهامدارانی پرداخت می شود که درتاریخ برگزاری مجمع مالک آن میزان سهم باشند...
 
P/E: این نسبت بیان کننده نسبت قیمت (Price) یک سهم به پیشبینی سود سهام (EPS) آن است. به لحاظ تئوریک، پی به ای یك سهم به ما می گوید كه سرمایه گذاران حاضرند به ازای دریافت هر ریال سود یك شركت، چند ریال برای خرید آن بپردازند.
 
مجامع: به اجتماع حداکثری سهامداران یک موسسه در زمان و مکان از پیش تعیین شده و رسمی، مجمع گفته می­شود. مجامع به سه دسته کلی مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی سالیانه و مجمع عمومی فوق العاده تقسیم می شوند.
 

• مجمع عمومی موسس: یک بار برای هر شرکت و در زمان تاسیس آن برگزار می گردد و برای اولین بار مدیران و بازرسان شرکت مشخص شده و روزنامه ای که آگهی های شرکت در آن درج شود، مشخص میگردد. این مجمع با حضور صاحبان نیمی از سهام شرکت رسمیت یافته و در غیر این صورت حداکثر برای دو نوبت دیگر قابل تمدید است. اگر دو نوبت بعدی نیز به حد نصاب نرسد، موسسین باید عدم تشکیل شرکت را اعلام کنند.

 

• مجمع عمومی عادی سالیانه: پس از مشخص شدن اساسنامه شرکت، همه ساله مجمعی تشکیل می گردد به نام مجمع عمومی عادی سالیانه که در آن صورت های مالی شرکت به تصویب سهامداران می رسد و نسبت به تقسیم سود حاصل شده ی سال مالی تصمیم گیری انجام می گیرد. این مجمع نیز با حضور نیمی از صاحبان سهام رسمیت می یابد و در صورت عدم تشکیل، در نوبت بعدی با حضور هر تعداد از سهامداران رسمیت دارد.

 

• مجمع عمومی فوق العاده: اگر بنا به دلایلی نیاز به تصمیم گیری های مهمی نظیر انحلال یا اعلام ورشکستگی شرکت یا افزایش سرمایه باشد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، ا اطلاع رسانی عمومی جهت دعوت به مجمع صورت می گیرد. این مجمع همان مجمع عمومی فوق العاده است. این مجمع در نوبت اول با حداقل نیمی از سهامداران تشکیل می شود و در صورت عدم تشکیل در نوبت اول، نوبت دوم با حضور ۳/۱ اعضا نیز رسمی است. همچنین کلیه مصوبات با ۳/۲ آرای حاضر به تصویب می رسد.

 
بازار اولیه: به بازاری که سهام شرکت های بورسی برای اولین بار در آنجا عرضه می گردد، بازار اولیه گویند.
 
بازار ثانویه: پس از عرضه اولیه سهام در بازار اولیه، می توان آنرا در بازار ثانویه مورد داد و ستد قرار داد. در واقع بازاری را که سهام بعد از بار اول خرید و فروش می شود را بازار ثانویه می نامند.
 
تعدیل سـود:شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس موظفند بصورت مستمر ودر دوره های سه ماهه عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت را براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند.
به عنوان مثال، شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی1398، 100تومان سود به ازای هر سهم بدست آورد.
اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 100 تومان به 110 تومان افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 110 تومانی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 95 تومان کاهش یابد. تغییرات این چنینی در سود پیش بینی شده را اصطلاحا تعدیل سود می گویند.
 
صف خـرید:وقتی حجم تقاضا برای یک سهم در بورس،از حجم عرضه آن سهم بیشتر باشد،برای آن سهم صف خرید تشکیل می‌شود.تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.
صف فروش : وقتی حجم عرضـه یک سهم در بورس،بیشتر از حجم‌تقاضا برای آن سهم باشد،برای سهم مذکور صف فروش شکل می‌گیرد.تشکیل صف فروش برای یک سهم، می تواند حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهـم است.
نکته‌ جالب و البته مهم درباره صف‌ خرید و فروش این است که باتوجه به تأثیر لحظه‌ای و بسیار سریع اطلاعات بر میزان عرضه و تقاضای سهام در بورس، معمولا بلافاصله پس از انتشار یک اطلاعات حائز اهمیت درخصوص سهام، صف خرید یا فروش برای آن سهم تشکیل می‌شود، بنابراین سرعت عمل سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری برای خرید و فروش یک سهم در موفقیت آنها برای سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است.
برای مثال، انتشار خبری درخصوص آزادسازی نرخ سیمان، می‌تواند موجب انتظار سرمایه‌گذاران برای افزایش درآمد و سودآوری شرکت‌های سیمانی و در نتیجه، افزایش تقاضای آنها برای خرید سهام شودو همین امر،در فاصله کوتاهی،تشکیل صف خرید و افزایش قیمت سهام شرکت‌های سیمانی را بدنبال خواهد داشت،بنابراین سرمایه‌گذارانی که زودتر از دیگران برای خرید این‌سهم اقدام کنند،طبیعتا بیشتر از دیگران سود بدست خواهندآورد.